📚 هشدار رهبر در دیدار حوزویان، ۲۱ تیر ۱۴۰۲
رهبر: «واقعاً با اطلاعاتی که به من می‌رسد از جهات مختلف، نسبت به تبلیغ نگرانم! بله، همه این فعالیّت‌هایی که گزارش شده، درست است، می‌دانیم؛ در عین حال نیاز ما بیش از اینها است». «امروز نگاه رایج در حوزههای علمیه این است که تبلیغ در مرتبه دوم قرار دارد. مرتبه اول چیزهای دیگر است [مانند] مقامات علمی. از این نگاه باید عبور کنیم! تبلیغ، مرتبه اول است … اقامه معروف، ازاله منکر! … اگر ایمان مردم نباشد، نظام نخواهد بود! گاهی انسان فکر می‌کند که [حفظ نظام] اوجب واجبات است؛ پس حفظ ایمان مردم [هم] میشود واجب! تبلیغ از این جهت اهمیت مضاعف پیدا می‌کند. … اگر از این چیزها غفلت کردیم، اگر امروز حوزه علمیه از اهمیت تبلیغ و حساسیت تبلیغ و مضاعف بودن وظیفه تبلیغ غفلت بکند، دچار استحاله فرهنگی می‌شویم. اگر استحاله فرهنگی پیش بیاید، درست کردنش، دیگر کار یک ذرّه و دو ذرّه نیست. امام در یک مواردی مکرر می‌فرمودند که اگر چنین اتفاقی بیفتد، اسلام یک سیلی‌ای خواهد خورد که تا سالهای متمادی اثرش بر روی او باقی خواهد ماند؛ قضیه این است». «در تبلیغ، روحیه جهادی لازم است. اگر روحیه جهادی نباشد، اوّلاً انسان گاهی صحنه را خطا می‌کند و غلط می‌بیند، [ثانیاً] گاهی در رفتار غلط عمل می‌کند. … روحانیّت اسلام باید وسط میدان جهاد قرار بگیرد و مأیوس هم نشود. وقتی مجاهدت با نگاه علمی همراه بشود، حتماً تأثیر تبلیغ تضمین‌شده است. … اگر بخواهیم به اندازه نیاز ظرفیت، عناصرِ تبلیغی داشته باشیم، احتیاج داریم به کانون‌های عظیم حوزوی»
📚پاسخ آیت الله اعرافی به رهنمود رهبر
خبرگزاری حوزه: «پس از دیدار جمعی از حوزویان با رهبر معظم انقلاب که در آن نکات و فرمایش‌هایی نسبت به مسئله تبلیغ بیان کردند، آیت‌الله اعرافی مدیر حوزههای علمیه در پیام ۲۲ تیر ۱۴۰۲ از توصیه‌ها و رهنمودهای ایشان قدردانی و بر تلاش برای عملیاتی کردن آنها تأکید کرد.»
◽️لغزش موضع آ. اعرافی
ولی شوربختانه آقای اعرافی در گفته‌های ۲۷ اسفند ۱۴۰۲ در نشست مدیران حوزه علمیه، نه تنها هیچ یادی از رهنمود حیاتی و هشدار سنگین رهبر و وعده خودش در تلاش برای انجام رهنمودهای رهبر نکرد، بلکه بر اولویت نادرست پیشین پافشرد و گفت: «قرار گرفتن در مدار سنت حوزه، واجب و ضروری است و نقشه جامع حوزه قم فقاهت در اوج با توجه به فلسفه و کلام است.»
⬛️ شبهه در مخاطب بودن آقای اعرافی در هشدار رهبر
گویا این موضع سنگین رهبر در جلوی چشم همگان، پس از تذکرهای خصوصی بوده باشد و البته حیثیت نگاه راهبردی و مدیریتی آقای اعرافی را با چالش بزرگی روبرو کرده است؛ چیزی که در باور برخی نمی‌گنجد و از این رو دچار شبهاتی شده‌اند که به دو نمونه آن می‌پردازیم:
📛 شبهه ۱ بررسی سخن رهبر در تأیید اعرافی
امام خامنه‌ای در همین نشستِ «هشدار استحاله» فرمود: «آن چیزی که به‌عنوان وظایف حوزههای علمیّه اینجا گفته شد و در آن نمایشگاه تصویر شد، ۱۰۰٪ مورد تأیید این حقیر است». پس هشدار انحراف اولویت و خطر «استحاله فرهنگی» نمی‌تواند به مدیریت آ. اعرافی برگردد و چه بسا به مشکلات دیرباز و سنتی حوزه و سنگ‌اندازی برخی مخالفان آقای اعرافی برگردد.
◽️پاسخ؛ ستایش گفتار و نکوهش کردار
آ. در اینجا امام خامنه‌ای مشکلات سنتی حوزه؛ مانند سرسختی در برابر تغییر برخی کتاب‌های حوزه را برنمی‌شمرند و به «اولویت نادرست علم بر تبلیغ» در حوزه علیمه، می‌پردازند.
ب. از سویی در گفته آقای اعرافی با مدیران حوزه در اسفند ۴۰۲؛ یعنی ۹ ماه پس از هشدار رهبر، باز هم نشانی از «اولویت تبلیغ» نیست؛ بلکه «نقشه جامع حوزه» را در همان چیزهای علمی چکیده می‌کند؛ آن‌هم نه علمی که درباره «روش تبلیغ و روش ایجاد مراکز عظیم تبلیغ در حوزه» باشد: «نقشه جامع حوزه، فقاهت در اوج با توجه به فلسفه و کلام است»
ج. درباره ستایش رهبر در آن نشست نیز باید گفت که در کنار ستودن برخی فعالیت‌ها، بیشتر به ستایش گفتار پرداختند و تایید ۱۰۰٪ رهبر در آن نشست نیز، تأیید «گفته مسئولان درباره وظایف حوزه بوده» نه تأیید اولویت مدیریتی حوزه!
د. برپایه شنیده خودم از یک بزرگی، آقای اعرافی در هنگام مدیریت بر جامعة المصطفی (ص)، ۳۰۰ رشته را برای آنجا طراحی کرده بود که رهبر این کار را نپذیرفتند.
ه. آیت‌الله اعرافی سپس در جایگاه مدیریت حوزه علمیه، طراحی ۵۰۰ رشته را پی‌گرفت که طبعاً سنگین‌تر کردن اولویت علمی بر اولویت تبلیغ است.
پایگاه شقفنا در ۱۸ آذر ۱۴۰۰ از آقای اعرافی چنین می‌آورد: «۴۰۰ تا ۵۰۰ رشته ویژه حوزههای علمیه طراحی شده است». ۱۲ روز بعد؛ یعنی در ۳۰ آذر ۱۴۰۰، خبرگزاری مهر از آقای اعرافی ۵۰۰ رشته را گزارش می‌کند: «۵۰۰ رشته حوزوی تا پایان سال ۱۴۰۱ نهایی میشود»
📛 شبهه دوم: مخاطب بودن نهادهای تبلیغی
تبلیغ کار دو نهاد «سازمان تبلیغات اسلامی» و «دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم» است و هیچ‌یک از این دو، در گستره مدیریت آقای اعرافی نیست. آقای «ح. ش» هم چنین گفت: «آقای اعرافی نیز در نشستی گفتند با اینکه تبلیغ از وظایف ما نبود، ما در مواردی به اعزام مبلغ پرداختیم که به آن اعتراض شد و رهبر فرمودند که بگذارید آنها کارشان را انجام دهند.»
◽️پاسخ؛ دلایل و شواهد مخاطب بودن آ. اعرافی
۱. این نشست رهبر، با حوزویان و حوزه بوده؛ نه «سازمان تبلیغات» و «دفتر تبلیغات» و رهبر در این نشست، هیچ نامی از سازمان تبلیغات یا دفتر تبلیغات نمی‌آورد.
۲. بحث «اعزام مبلغ» که از شبهه آمده، با بحث «اولویت تبلیغ در حوزه علمیه» دو چیز است؛ اولی به فرستادن مبلغ می‌پردازد و دومی به فراهم کردن فضای تبلیغ در حوزه و پرورش طلاب با رویکرد تبلیغی.
۳. سازمان تبلیغات، بخشی از حوزه نیست و «دفتر تبلیغات» نیز، زیر نظر مدیر حوزه نیست و کارویژه آن هم «اعزام مبلغ» است. خب، آیا رهبر به دفتر تبلیغات هشدار میدهد که «چرا اولویت حوزه علمیه، اشتباه است»؟! آیا دفتر تبلیغات باید اولویت حوزه علمیه زیر مدیریت آقای اعرافی را درست کند؟!
۴. سخنران این نشست نیز، آقای اعرافی، رئیس حوزه علمیه بوده؛ نه رئیس دفتر تبلیغات.
۵. نامه ۲۲ تیر ۱۴۰۲ آقای اعرافی به امام خامنه‌ای در سپاس از رهنمودهای رهبر و تلاش برای برنامه‌ریزی و انجام آن رهنمودها، نشان میدهد که مخاطب اصلی هشدار رهبر آیت‌الله اعرافی بوده است.
۶. حکم آیت الله اعرافی به آقای مشکانی برای دبیرخانه کانون‌های عظیم تبلیغی حوزه؛ نشان میدهد که روی این سخنان رهبرمان به آقای اعرافی بوده است.
امیدواریم آیت‌الله اعرافی در زمان به جا مانده از مدیریت حوزه، نگاه نادرست پیشین در مدیریت حوزه را درست کنند تا به خواست خدا، نظام دچار استحاله فرهنگی نشود و اسلام سیلی نخورد.
گفتار غم انگیز آ. اعرافی درباره تبلیغی نبودن حوزه
⬛️ گفتار غم انگیز آ. اعرافی: تبلیغی نبودن حوزه
آیت الله اعرافی در خطبه دوم نماز جمعه 16 شهریور 1403 میبد، در گفتاری دور از باور می گوید: «همینطور البته دانشگاه بسیار مهم است، حوزههای علمیه در هویت تاریخی ما قرار دارد، حوزههای علمیه، حوزههای تبلیغی نیست، حوزههای علم اسلامی است، معارف الهی است و باید مورد توجه و تقویت قرار بگیرد.»
